در این مقاله به موضوع درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی و مطالب مهم مربوط به آن می پردازیم. تا انتهای این مقاله، همراه شما هستیم.
کتواسیدوز دیابتی یک نوع وضعیت پزشکی حاد و خطرناک است که می تواند باعث کما یا مرگ در افراد شود. هنگامی که سلول های بدن فرد قادر به تولید انرژی از راه سوزاندن گلوکز نباشند، مجبور می شود تا برای تأمین این انرژی شروع به استفاده از چربی های موجود در بدن کند که این مسئله نیز باعث تولید مواد کتونی در بدن می شود.
اینفوگرافیک درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی
مقدمه
در نبود انسولین، کتون های تولید شده در بدن فرد جمع می شود و فقط مقدار کمی از آن ها به وسیله ادرار از بدن خارج می شود. وجود مواد کتونی در ادرار فرد یک علامت هشدار است و نشاندهنده این است که دیابت فرد از کنترل خارج شده است و در وضع خطرناکی قرار دارد و شرایط سلامتی فرد در حال پسرفت است.
جمع شدن مقدار زیادی از کتون در بدن بسیار خطرناک و مضر است و باعث مسمومیت برای فرد می شود. به شرایطی که کتون زیادی در بدن تولید می شود، کتواسیدوز دیابتی یا دی تی ای DTA می گویند.
درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی
- خوردن مایعات (بصورت وریدی و دهانی)
- تعویض الکترولیت (بصورت وریدی)
- انسولین درمانی (بصورت وریدی)
امکان ابتلا به عارضه کتواسیدوز دیابتی در همه افراد مبتلا به دیابت ممکن است
امکان اتفاق افتادن عارضه کتواسیدوز دیابتی در همه افراد مبتلا به دیابت ممکن است، اما بهتر است بدانید که کتواسیدوز دیابتی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو به صورت نادر مشاهده می شود و بیشتر در افراد مبتلا به دیابت نوع یک ممکن است که این عارضه اتفاق بیفتد و در اصل تجمع مواد کتونی بیش از حد در بدن، مخصوص افراد مبتلا به دیابت نوع یک است. البته برای افراد مبتلا به دیابت نوع دو نیز ممکن است عارضه خطرناک دیگری به اسم “اغمای هایپر اسمولار” اتفاق بیفتد.
در این عارضه سطح قند خون بدن به حدی زیاد می شود که بدن برای راه حل این مشکل سعی می کند تا قندهای اضافی را از طریق ادرار از بدن خارج کند.
اما مشکل زمانی آغاز می شود که دفع به یکباره این حجم از قند باعث از دست دادن مقدار بسیار زیادی از آب بدن می شود که اگر به صورت درمان نشده باقی بماند، می تواند به کما و در نهایت مرگ فرد خاتمه یابد.
در این مقاله به بررسی این عارضه و درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی می پردازیم. با ما همراه باشید.
در ادامه به سؤالات زیر پاسخ می دهیم:
تعریف دیابت نوع یک
علت دیابت نوع یک چیست؟
عوامل خطرساز دیابت نوع یک چیست؟
علائم دیابت نوع یک چیست؟
روش های تشخیص دیابت نوع یک چیست؟
عوارض دیابت نوع یک چیست؟
نحوه پیشگیری از دیابت نوع یک چیست؟
روش های درمان دیابت نوع یک چیست؟
دانستنی های مهم در مورد دیابت
تعریف کتواسیدوز دیابتی
نحوه به وجود آمدن عارضه کتواسیدوز دیابتی در بدن
علت کتواسیدوز دیابتی چیست؟
علت مبتلا شدن به عارضه کتواسیدوز دیابتی چیست؟
عوامل خطرساز در مبتلا شدن به کتواسیدوز دیابتی چیست؟
علائم کتواسیدوز دیابتی چیست؟
نحوه تشخیص کتواسیدوز دیابتی چیست؟
دلایل رایج کتواسیدوز دیابتی
دیگر علائم کتواسیدوز دیابتی چیست؟
عوامل خطر برای کتواسیدوز دیابتی چیست؟
عوارض جانبی کتواسیدوز دیابتی چیست؟
نحوه پیشگیری از کتواسیدوز دیابتی چگونه است؟
روش های درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی چیست؟
سؤالات متداول برای تشخیص عارضه کتواسیدوز دیابتی چیست؟
اگر سطوح مواد کتونی ادرار بالا باشد، چه کاری باید کرد؟
چگونه سطح مواد کتونی در ادرار را اندازه گیری کنیم؟
معیارهای تشخیصی کتواسیدوز دیابتی
چه آزمایش هایی برای بیمار مبتلا به کتواسیدوز دیابتی باید انجام شود؟
پروتکل های درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی چگونه است؟
نتیجه گیری
تعریف دیابت نوع یک
دیابت نوع یک، به عنوان دیابت وابسته به انسولین با دیابت نوجوانان نیز معروف است. دیابت نوع یک، یک بیماری مزمن است که در آن لوزالمعده یا همان پانکراس به خوبی نمی تواند انسولین مورد نیاز بدن را تولید کند. به این معنی که یا به مقدار کم از این انسولین تولید می کند که برای بدن کافی نیست و یا به طور کلی دیگر قادر به تولید انسولین نیست.
سلول های بدن برای به دست آوردن انرژی خود از قند یا همان گلوکز به هورمون های تولیدی لوزالمعده که انسولین است، احتیاج دارند. علت های مختلفی می توانند در مبتلا شدن به دیابت اثر بگذارند.
برای مثال ژنتیک و بعضی از ویروس ها نیز باعث مبتلا شدنتان به دیابت می شوند. دیابت نوع یک معمولاً در سنین کودکی یا نوجوانی نشانه هایی از خود را نشان می دهد و بیشتر افراد در این سنین از مبتلا شدنشان به دیابت نوع یک مطلع می شوند.
اما این به این معنی نیست که در بزرگسالی امکان مبتلا شدن به دیابت وجود ندارد، بلکه این بیماری در افراد بزرگسال نیز می تواند بروز کند. با همه پیشرفتی که انسان ها در زمینه علم پزشکی داشته اند، هنوز هم درمان قطعی و صد در صدی برای بیماری دیابت وجود ندارد.
فقط استفاده از داروهای مخصوص دیابت و رعایت کردن رژیم غذایی سالم و عوض کردن سبک زندگی می تواند عوارض این بیماری مزمن را کم تر کند و یا به حداقل ترین حالت برساند.
علت دیابت نوع یک چیست؟
علت دقیق مبتلا شدن به دیابت معلوم نیست و پزشکان و محققان هنوز نمی توانند دلایل کاملاً دقیق و مشخصی را برای این بیماری پیدا کنند.
سیستم ایمنی بدن در این بیماری شروع به از بین بردن سلول هایی می کند که وظیفه تولید انسولین را در لوزالمعده یا همان پانکراس دارند. علت دیگری که برای این بیماری حدس می زنند، دلایل ژنتیکی و قرار گرفتن در معرض ویروس های خاص و دیگر عامل های محیطی است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله دیابت کتواسیدوز را مطالعه کنید.
عوامل خطرساز دیابت نوع یک چیست؟
بعضی دیگر از عوامل خطرسازی که باعث مبتلا شدن به دیابت نوع یک می شود، عبارتند از:
منطقه جغرافیایی
هر چقدر از خط استوا دورتر شویم، شیوع دیابت نوع یک بیش تر می شود.
عوامل ژنتیک
ژن های خاص و کدهای ژنتیکی مخصوصی باعث بالا رفتن احتمال مبتلا شدن به دیابت نوع یک می شود.
سوابق خانوادگی
اگر در خانواده خود سابقه ابتلای یکی از اعضای خانواده تان به بیماری دیابت نوع یک را دارید، خطر مبتلا شدن شما به دیابت نوع یک افزایش می یابد.
پیشنهاد می کنیم از پست علائم ابتلا به دیابت دیدن کنید.
سن فرد
بیماری دیابت نوع یک می تواند در سنین مختلف بروز کند؛ اما احتمال مبتلا شدن به این بیماری در کودکان بین چهار الی هفت سال و در کودکان ده الی چهارده سال بالاتر است.
علائم دیابت نوع یک چیست؟
علائم دیابت نوع 1 می تواند به طور ناگهانی بروز کنند و آن ها شامل موارد زیر هستند:
- تار شدن دید چشم ها
- ازدیاد ادرار و دفعات تکرار آن
- احساس گرسنگی بسیار زیاد
- افزایش خستگی بدن و سستی و ضعف بدن
- تشنه شدن بیش از حد نرمال
- کم شدن وزن به صورت ناخواسته و ناگهانی
- مشکلات شب ادراری در کودکان
- افزایش تحریک پذیری و عوض شدن اخلاق فرد و تمایل به بداخلاقی
در صورتی که هرکدام از علائم بالا را در خود مشاهده کردید، هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید تا با انجام دادن آزمایش های لازم، مشکلات سلامتی شما تشخیص داده شود.
روش های تشخیص دیابت نوع یک چیست؟
آزمایش های تشخیص بیماری دیابت نوع یک به این ترتیب هستند:
آزمایش هموگلوبین A1C
در آزمایش ای وان سی میزان سطح گلوکز خون شما در طول دو الی سه ماه گذشته نشان داده می شود. همچنین مقدار گلوکز خونی که به پروتئین های حمل کننده اکسیژن در گلبول های قرمز یا همان هموگلوبین ها متصل هستند، اندازه گیری می شود.
هر چه گلوکز موجود در خون شما بیش تر باشد، هموگلوبین های بیش تری را خواهید داشت. سطح ای وان سی بالاتر از 6.5 درصد در دو آزمایش مختلف نشاندهنده ابتلا به بیماری دیابت است.
اگر نتوانید آزمایش ای وان سی را انجام دهید یا در شرایط مخصوصی مانند بارداری باشید، پزشکتان آزمایش های جانبی دیگری را برای تشخیص دیابت برایتان توصیه می کند.
آزمایش قند خون تصادفی
در این نوع آزمایش، نمونه خون شما در بازه های زمانی مختلفی گرفته می شود. بدون در نظر گرفتن آخرین وعده غذایی خورده شده، مقدار قند خون تصادفی اگر 200 میلی گرم در لیتر یا بالاتر از این عدد باشد، نشاندهنده مبتلا شدن به بیماری دیابت است.
آزمایش قند خون ناشتا
پزشک شما می تواند برای شما آزمایش های خون برای بررسی آنتی بادی های رایج در دیابت نوع یک را پیشنهاد کند. مشاهده کتون ها در ادرار فرد که نوعی فرآورده از تجزیه چربی ها به علت کمبود انسولین هستند، می تواند نشاندهنده بیماری دیابت نوع یک باشد.
در کنار آزمایش ای وان سی بهتر است تا به صورت دوره ای در زمان های مختلف آزمایش های خون و ادرار را انجام دهید. این آزمایش ها برای بررسی مقدار کلسترول خون، کارکرد غده تیروئید، وضعیت کبد و کلیه انجام می شود.
عوارض دیابت نوع یک چیست؟
عوارض بیماری دیابت نوع یک می تواند بر روی اعضای اصلی اثرگذار باشد. نگه داشتن سطح گلوکز خون نرمال در بدن می تواند خطرات عارضه های احتمالی برای اعضای مختلف بدن را به صورت قابل توجهی کم تر کند. عارضه های دیابت می توانند بسیار جدی و حاد باشند. بعضی از عوارض های این بیماری عبارتند از:
بیماری های قلبی و عروقی
بیماری دیابت نوع یک باعث بالا رفتن احتمال مبتلا شدن به بیماری های مختلف قلبی و عروقی و مشکلات فشار خون بالا در بدن می شود.
مشکلات قلبی عروقی که بیماری دیابت موجب بالا رفتن احتمال آن ها می شود، به این ترتیب هستند:
- انواع سکته قلبی
- انواع سکته مغزی
- تنگ شدن شریان های قلب یا همان آترواسکلروز
- بیماری عروق کرونر همراه با دردهای قفسه سینه که با نام آنژین معروف است.
آسیب های عصبی یا همان نوروپاتی
وجود گلوکز اضافی در بدن می تواند به دیواره های مویرگی به خصوص مویرگ های موجود در پاها آسیب های جدی را وارد کند. این مسئله حتی باعث احساس سوزن سوزن شدن، کرختی و بی حسی، سوزش یا احساس درد در پاها نیز می شود. در حالت عادی این درد از نوک انگشتان فرد شروع می شود و با گذشت زمان به سمت بالا گسترش می یابد.
همچنین آسیب به اعصاب دستگاه گوارشی باعث بروز مشکلاتی مانند حالت تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست شود. در آقایان آسیب های عصبی می تواند باعث بروز مشکلات جنسی و اختلالات نعوظ در آن ها شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله داروی تقویتی برای افراد دیابتی را مطالعه کنید.
آسیب کلیه (نفروپاتی)
دیابت نوع یک می تواند منجر به نارسایی های کلیه یا بیماری های مزمن کلیوی شود. این نوع آسیب به علت دیابت کنترل نشده می تواند باعث آسیب های جدی و خطرناکی مانند احتیاج به دیالیز کلیه، از دست دادن کلیه یا پیوند کلیه شود. کلیه یکی از اعضای حساس و حیاتی در بدن است که معمولاً فهمیدن مشکل در این زمینه بدون چکاب و آزمایش می تواند تا چندین سال نیز طول بکشد.
یعنی بیماری ها و نارسایی کلیه نوعی بیماری خاموش است که فرد بدون دیدن عوارض یا مشکل خاصی می تواند سال های طولانی را به طور عادی بگذراند و فقط هنگامی نارسایی و مشکلات کلیوی علائمی از خود بروز می دهند که 90 درصد کلیه از بین رفته باشد.
به همین علت پزشکان توصیه می کنند که چکاب و آزمایش های سالانه را به طور مرتب انجام دهید. حتی اگر مشکل خاصی نیز نداشته باشید، لازم است حداقل در سال یک بار تحت چکاب کلی بدن قرار بگیرید.
اختلال در عملکرد
دیابت نوع یک می تواند باعث مشکلات در زمینه کار کردن شما نیز باشد. برای مثال اگر شغل شما به نوعی است که با رانندگی کردن ارتباط دارد یا با ماشین آلات سنگین کار می کنید، پایین آمدن قند خون می تواند شرایط خطرناکی را برای شما به وجود بیاورد.
افزایش قند خون
قند خون بدن به دلایل مختلفی می تواند بالا برود. بعضی از دلایل مهم افزایش قند خون عبارتند از:
- استفاده کردن زیاد از قند و مواد قندی
- رژیم غذایی ناسالم و بد
- عدم دریافت انسولین به مقدار کافی
- بیماری های مربوط به این مسئله
افزایش کتون در ادرار (کتواسیدوز دیابتی)
در صورتی که بدن نتواند مقدار کافی از انسولین را دریافت کند، ناچار می شود برای تأمین انرژی سلول ها شروع به استفاده از چربی ها برای تأمین انرژی مورد نظرش کند. این اتفاق ممکن است موجب شرایط خاصی به نام کتواسیدوز دیابتی شود که بسیار جدی و خطرناک است.
آسیب چشم
بیماری دیابت نوع یک می تواند باعث آسیب دیدن رگ های خونی شبکیه چشم شود و در نهایت در صورت عدم درمان، باعث کوری فرد شود. بیماری دیابت خطر مبتلا شدن به دیگر عارضه های چشمی مانند آب مروارید و گلوکوم را نیز بالا می برد.
آسیب دیدگی پا
آسیب های فیزیکی و عصبی در پاها یا وجود جریان خون ضعیف در آن ها خطرات عوارض دیابت در پاها را افزایش می دهد. مشکلاتی مانند بریدگی، زخم، تاول و غیره که در پاهای افراد دیابتی به وجود می آید، اگر بدون درمان رها شوند، باعث عفونت های خطرناک و جدی می شوند. حتی در بدترین شرایط نیز ممکن است باعث قطع عضو شود.
شرایط پوستی و دهان
بیماری دیابت می تواند باعث شود تا فرد در معرض خطر مبتلا شدن به عفونت های پوستی و دهان قرار بگیرد. این بیماری ها مربوط به بیماری هایی نظیر عفونت های باکتریایی، عفونت های قارچی، بیماری های لثه، بیماری های مربوط به دهان می شود.
عوارض در بارداری
مقدار بالای گلوکز موجود در خون، هم برای مادر و هم برای نوزاد می تواند خطرآفرین شود. دیابتی که کنترل نشده باشد، باعث مشکلاتی مانند افزایش ریسک سقط جنین، زایمان زودرس، افزیش نقص های نوزادان حین تولد شود.
برای خود مادران نیز دیابت کنترل نشده می تواند باعث بروز عوارضی مانند کتواسیدوز دیابتی، بیماری های چشمی، مشکلات فشار خون بر اثر بارداری و پره اکلامپسی شود.
خطر اتفاق افتادن نقص های تولید در زنان باردار مبتلا به دیابت نوع یک بالاتر از افراد غیر دیابتی و مبتلایان به دیابت نوع دو است. این خطر به خصوص زمانی زیاد می شود که دیابت در طول شش تا هشت هفته اول بارداری به خوبی کنترل نشود. مدیریت و کنترل دیابت در دوران بارداری به طور قابل توجهی عوارض بیماری دیابت در این دوران را کاهش می دهد.
افت قند خون (هیپوگلیسمی)
عارضه هیپوگلیسمی زمانی رخ می دهد که سطح قند خون شما بسیار پایین تر از حد نرمال باشد.
علت های قند خون پایین چیست؟
- نخوردن وعده های غذایی مهم
- استفاده کردن از کربوهیدرات به صورت کم
- انجام دادن فعالیت فیزیکی شدید
- تزریق انسولین به مقدار بالا
برای افرادی که بنیه ضعیف و سستی دارند و یا بیمار هستند، شاید کنترل سطح قند خون برایشان ممکن نباشد و خطر هیپوگلیسمی در آن ها بالا رود. هیپوگلیسمی ممکن است در هر شرایطی اتفاق بیفتد.
به همین دلیل بهتر است که همیشه قند خون را تحت کنترل داشته باشید. توصیه می کنیم، اگر قند خون شما کم تر از هفتاد میلی گرم باشد، یک میان وعده 15 گرمی از کربوهیدرات را مصرف کنید.
نحوه پیشگیری از دیابت نوع یک چیست؟
تا به حال هیچ نوع روش ثابت شده ای برای پیشگیری از دیابت نوع یک شناخته نشده است.
روش های درمان دیابت نوع یک چیست؟
درمانی برای هیچ کدام از انواع دیابت نوع یک و دو وجود ندارد. اما می توانید با روش های زیر، عوارض این بیماری را به حداقل برسانید و مطمئن شوید که خطرات و بیماری های ناشی از دیابت گریبانگیر شما نمی شود. شما به وسیله روش های زیر، می توانید عوارض این بیماری را به حداقل ترین سطح ممکن برسانید. این روش ها عبارتند از:
- استفاده کردن از انسولین
- رعایت کردن رژیم غذایی سالم و مناسب دیابت
- نظارت و کنترل میزان سطح قند خون به طور روزانه و دائمی
- داشتن فعالیت فیزیکی و ورزش مرتب و مدوام
- محاسبه کربوهیدرات، چربی و پروتئین دریافتی در رژیم غذایی
سطح قند خون شما باید نزدیک بازه نرمال باشد تا بتوانید از عوارض بیماری دیابت در امان باشید. در حالت کلی، مقدار قند خون ناشتا باید بین 80 الی 130 میلی گرم در لیتر باشد. مقدار قند خون روزانه بعد از گذشتن دو ساعت از صرف صبحانه نیز باید حداکثر 180 میلی گرم در لیتر باشد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله دیابت نوع دو ناشی از کدام عارضه چاقی می باشد را مطالعه کنید.
دانستنی های مهم در مورد دیابت
نشانه های احتمالی ابتلا به دیابت عبارتند از: تشنگی زیاد، تکرر ادرار بیش از حد نرمال، احساس خستگی زیاد، کاهش وزن ناخواسته و ناگهانی. دیابت یکی از بیماری های شایع در جهان است.
بیماری دیابت در صورت کنترل نشدن به اعضای اصلی بدن آسیب های خطرناک و جدی را وارد می کند و باعث مشکلاتی نظیر آسیب دیدن دندان ها و لثه ها، بیماری های چشمی، کوری، نارسایی های کلیوی، احتیاج به دیالیز، احتیاج به پیوند کلیه، سکته های قلبی، آسیب دیدن عصب های بدن، آسیب دیدن پاها و حتی احتمال قطع عضو نیز می شود.
بیماری دیابت یکی از دلایل اصلی بیماری های مزمن کلیوی است.
بیماری دیابت دلیل اصلی برای قطع غیر تِرومایی اعضای بدن و کوری در افراد بالغ است.
چاقی
چاقی یکی از عواملی است که می تواند در مبتلا شدنتان به دیابت دخیل باشد.
5 اصل مهم در مورد پیشگیری از دیابت عبارتند از: رعایت کردن رژیم غذایی سالم، داشتن فعالیت ورزشی منظم، کم کردن وزن، کاهش اضطراب و استرس، ترک کردن سیگار
برای افراد مبتلا به دیابت ماده های غذایی مانند قند، شکر، شیرینی، مربا، عسل، آب میوه، بستنی، شکلات بسیار مضر است و نباید از آن ها استفاده کنند.
غذاهای سرخ کردنی و دارای چربی بالا به اندازه غذاهای شیرین برای افراد مبتلا به دیابت ضرر دارد.
افراد مبتلا به دیابت نباید ماده های غذایی مانند کره، روغن جامد، روغن حیوانی و خامه را استفاده کنند.
افراد مبتلا به دیابت باید از مصرف غذاهایی مانند کله پاچه، دل، جگر، سوسیس، کالباس به علت چربی بالای آن ها خودداری کنند.
برای افراد مبتلا به دیابت، خوردن شیر و ماست مفید است
برای افراد مبتلا به دیابت، خوردن شیر و ماست مفید است و می توانند با خیال راحت از آن ها استفاده کنند، فقط لازم به ذکر است که باید از نوع کم چرب آن ها استفاده کنند.
انواع حبوبات مانند عدس، لوبیا، نخود و غیره برای افراد مبتلا به دیابت مفید است و می توانند در حد اعتدال از این ماده های غذایی استفاده کنند.
بیشتر میوه ها نیز برای افراد مبتلا به دیابت مفید است. البته در صورتی که در یک روز بیش تر از سه عدد میوه مصرف نکنند و میوه های مصرفی آن ها از نوع میوه های بسیار شیرین مانند موز و غیره نباشد.
افراد مبتلا به دیابت می توانند سبزی های خام یا پخته و یا سالاد را در هر مقداری که می خواهند مصرف کنند و ضرری برای آن ها ندارد. اما از بین سبزیجات از باقلا، اسفناج و هویج کمتر استفاده کنند.
افراد مبتلا به دیابت باید مصرف ماده های غذایی حاوی نشاسته مانند نان، برنج، سیب زمینی، ذرت و غیره را کم تر مصرف کنند و برای آن ها محدودیت در نظر بگیرند. همچنین می توانید میزان مقدار مصرف آن ها را از متخصصان یا کارشناسان تغذیه بپرسید.
مصرف نان های حاوی سبوس
برای افراد مبتلا به دیابت، بهتر است از نان های حاوی سبوس مانند سنگک استفاده کنند.
استفاده کردن از خشکبارهایی مانند انجیر خشک، توت خشک، خرمای خشک و کشمش برای افراد مبتلا به دیابت باید محدود باشد و برای اطلاع از مقدار دقیق آن ها می توانید با متخصصان یا کارشناسان تغذیه در این باره مشورت کنید.
افراد مبتلا به دیابت لازم است به طور روزانه سه وعده غذایی کامل را مصرف کنند و دو الی سه وعده میان وعده کوچک نیز در برنامه غذایی روزانه شان داشته باشند.
افراد مبتلا به دیابت می توانند با مصرف کردن وعده های غذایی اصلی در ساعات ثابت و معینی جلوی پایین آمدن میزان قند خون خود را بگیرند.
افراد مبتلا به دیابت اگر احیاناً دچار اضافه وزن یا چاقی هستند، باید وزن خود را کاهش داده و به وزن سلامت خود برسند.
داشتن فعالیت ورزشی منظم
داشتن فعالیت ورزشی منظم برای کنترل مقدار قند خون و وزن افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است. پیاده روی نیم ساعته در هر روز یکی از آسان ترین و مناسب ترین کارهایی است که افراد مبتلا به دیابت می توانند انجام دهند.
افراد مبتلا به دیابت قبل از انجام دادن پیاده روی، ورزش یا فعالیت های پرتحرک و خسته کننده حتماً یک میان وعده کوچک حاوی کربوهیدرات را مصرف کنند.
یکی از عارضه های بیماری دیابت به وجود آمدن زخم های جدی و خطرناک در پاها است. به همین دلیل باید برای حفاظت از پاهایتان تدابیر جدی را در نظر بگیرید. چرا که در صورت زخمی شدن یا آسیب دیدن پاها، درمان این موارد خیلی طول می کشد و یا در صورت عدم درمان می تواند منجر به قطع عضو شود، به همین علت در همان مرحله اول از آسیب دیدن یا زخمی شدن پاهایتان جلوگیری کنید.
افراد مبتلا به دیابت باید استفاده از انواع دخانیات را کنار بگذارند.
افراد مبتلا به دیابت باید به دور از فشارهای روحی باشند و در شرایط پرتنش و استرس زا قرار نگیرند یا حداقل آرامش اعصاب خود را حفظ کنند. استرس برای بیماران دیابتی بسیار مضر است.
مصرف غذاهای کبابی و آبپز
افراد مبتلا به دیابت باید غذاهای خود را به صورت کبابی، بخارپز و یا آب پز مصرف کنند.
افراد مبتلا به دیابت باید استفاده از سس هایی مانند مایونز، فرانسوی و غیره را کنار بگذارند و به جای آن ها از روغن زیتون، سرکه یا آب لیمو در غذاهای خود استفاده کنند.
افراد مبتلا به دیابت نباید از هر گونه ماده شیمیایی برای از بین بردن پینه یا میخچه پاهایشان استفاده کنند، بلکه باید از محلول های ضدعفونی قوی برای این کار استفاده کنند.
افراد مبتلا به دیابت می توانند با عوض کردن سبک زندگی و فعالیت های معمولی روزمره خود، فعالیت و تحرک خود را زیاد کنند. برای مثال به جای استفاده از آسانسور از پله ها می توانید استفاده کنید یا اگر با وسایل نقلیه عمومی به محل کار یا دانشگاه خود می روید، می توانید چند ایستگاه زودتر پیاده شوید و کمی از مسیر را پیاده بروید.
تعریف کتواسیدوز دیابتی
کتواسیدوز دیابتی هنگامی اتفاق می افتد که بدن فرد نمی تواند انسولین به مقدار کافی را تولید کند. بدون انسولین کافی، بدن شروع به استفاده از چربی ها برای تأمین انرژی می کند. این روند موجب به وجود آمدن اسیدها در جریان خون می شود که با نام کتون معروف هستند و در صورتی که درمان نشوند، باعث عارضه کتواسیدوز دیابتی در فرد می شوند.
این عارضه همان طور که اشاره کردیم، در افراد مبتلا به دیابت دو به طور کمیابی دیده می شود، چرا که سطح قند خون در این افراد به صورت حادی پایین نمی آید.
کتواسیدوز دیابتی می تواند یکی از نشانه های بیماری دیابت نوع یک در افرادی باشد که از بیماری دیابت خود مطلع نیستند. افرادی که مبتلا به دیابت نوع یک هستند، نمی توانند انسولین مورد نیاز بدن خود را تولید کنند.
موارد زیر را در مورد این عارضه در نظر بگیرید. این موارد عبارتند از:
- عارضه کتواسیدوز را با کتوز که کاملاً بی خطر است، اشتباه نگیرید.
- کتوز ممکن است در پی یک نوع رژیم غذایی با کربوهیدرات پایین که به رژیم کتوژنیک معروف است، اتفاق بیفتد و با عارضه کتواسیدوز دیابتی کاملاً فرق دارد.
- کتواسیدوز دیابتی فقط زمانی اتفاق می افتد که انسولین کافی در بدن فرد تولید نشود و به عبارتی انسولین پایه بدن، بسیار پایین تر از حد نرمال باشد.
اگر دچار بیماری دیابت هستید یا دچار پیش دیابت هستید و ممکن است که در صورت عوض نکردن شرایط در آینده به دیابت مبتلا شوید، توصیه می کنیم تا نشانه های هشداردهنده مبتلا شدن به عارضه کتواسیدوز دیابتی را یاد بگیرید و بفهمید که چه زمانی باید تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید. در این مقاله، درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی را بررسی می کنیم. با ما بمانید.
نحوه به وجود آمدن عارضه کتواسیدوز دیابتی در بدن
دیابت یکی از رایج ترین بیماری های موجود در دنیا است. بدن افرادی که مبتلا به دیابت هستند، نمی تواند به مقدار کافی مورد نیاز بدن انسولین را تولید کند. بیماری دیابت می تواند عارضه های جدی را با خود داشته باشد که یکی از خطرناک ترین عوارض دیابت، کتواسیدوز دیابتی است.
کتواسیدوز دیابتی شرایط سلامتی جدی است که می تواند برای هر دوی دیابت نوع یک و دیابت نوع دو اتفاق بیفتد. این عارضه به خاطر سطح بالای گلوکز خون و سطح پایین انسولین در بدن به وجود می آید که بعد از آن باعث تولید بالای کتون توسط بدن می شود، کتون های جمع شده در خون می توانند برای اعضای بدن سمی و کشنده باشند.
عارضه کتواسیدوز دیابتی بیش تر در افراد مبتلا به دیابت نوع یک مشاهده می شود. بعد از گذشت مدت زمان نسبتاً طولانی از مبتلا شدن به دیابت نوع یک، بدن دیگر نمی تواند انسولین مورد نیاز را تولید کند و اساساً تولید انسولین در بدن به صفر می رسد.
در این زمان ها وقتی که سطح انسولین در پایین ترین حد است، کبد و دیگر بافت های بدن پیام اشتباهی می گیرند و فکر می کنند که فرد از گرسنگی شدید رنج می برد.
بعد از آن کبد وارد این جریان شده و سعی می کند تا از راه تولید کتون به بدن فرد کمک کند
بعد از آن کبد وارد این جریان شده و سعی می کند تا از راه تولید کتون به بدن فرد کمک کند و بدن بتواند به وسیله کتون ها انرژی سلول ها را تأمین کند. هنگامی که سطح انسولین پایین می آید که این وضعیت در دیابت نوع یک در صورت کنترل نشدن زودتر و بیشتر هم اتفاق می افتد، کبد کتون زیادی را تولید می کند و به این روند ادامه می دهد.
اگر چه این اتفاق بسیار کم اتفاق می افتد و به نوعی کمیاب و نادر است، اما در بیمارانی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند و مقاومت به انسولین شدیدی درآن ها وجود دارد، احتمال این که به کتواسیدوز دیابتی مبتلا شوند نیز وجود دارد. در صورت مبتلا شدن به این عارضه، باید هرچه سریع تر تحت درمان یکی از راه های مختلف درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی قرار بگیرید.
علت کتواسیدوز دیابتی چیست؟
کتواسیدوز دیابتی زمانی رخ می دهد که انسولین بدن به حدی کم باشد که:
- چربی های بدن با سرعت زیادی تجزیه می شوند.
- کبد مقدار زیادی از قند خون را تولید می کند.
- گلوکز یا همان قند خون نمی تواند وارد سلول ها شود و به عنوان منبع سوخت انرژی آن ها را تأمین کند.
کتون ها در حالت عادی زمانی که بدن شروع به تجزیه چربی ها می کند، بعد از گذشتن مدت زمان نسبتاً طولانی در بین وعده های غذایی تولید می شوند. زمانی که کتون ها با سرعت زیادی تولید شده و در خون و ادرار تجمع می یابند، با بالا رفتن مقدار اسیدیته خون می توانند به مواد سمی و خطرناکی تبدیل شوند. به این عارضه بیماری کتواسیدوز دیابتی می گویند.
همچنین درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی راه های مختلفی را دارد که باید برای فهمیدن بهترین راه مناسب آن برای خودتان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله جراحی افراد دیابتی را مطالعه کنید.
علت مبتلا شدن به عارضه کتواسیدوز دیابتی چیست؟
بیماری ها:
هر گونه عفونت یا بیماری های قبلی می تواند باعث شود تا بدن مقدار زیادی از هورمون های مخصوصی مانند آدرنالین یا کورتیزول را تولید کند. متاسفانه این گونه هورمون ها باعث خنثی شدن هورمون انسولین می شوند و بعضی مواقع نیز باعث به وجود آمدن کتواسیدوز دیابتی در افراد مبتلا به دیابت نوع یک می شوند. عارضه های پنومونی و عفونت های ادراری یکی دیگر از دلایل شایع برای کتواسیدوز دیابتی هستند.
انسولین درمانی:
انسولین درمانی که به صورت درست انجام نشده باشد، می تواند باعث تولید کم انسولین در بدن شود و این کمبود انسولین در نهایت باعث کتواسیدوز دیابتی می شود.
دیگر دلایل احتمالی که ممکن است باعث ایجاد شدن کتواسیدوز دیابتی شود عبارتند از:
- آسیب های جسمی یا روحی
- انواع سکته های قلبی یا سکته های مغزی
- مصرف بیش از حد نوشیدنی های الکلی یا انواع مواد مخدر به خصوص کوکائین
- استفاده از داروهای خاص مانند داروهای کورتیکو استروئیدها و بعضی دیگر از داروهای ادرار آور
عوامل خطرساز در مبتلا شدن به کتواسیدوز دیابتی چیست؟
خطر بالا رفتن مبتلا شدن به این عارضه در افراد مبتلا به دیابت نوع یک و کم شدن انسولین تولید شده در بدن بالاتر از همه عوامل است. دیگر عواملی که در مبتلا شدن به این عارضه نقش دارند و باعث بالا رفتن خطر مبتلا شدن به این عارضه می شوند، از این قرار هستند:
- کشیدن سیگار
- استرس زیاد
- تب بالا
- سن پایین تر از 19 سال
- اعتیاد داشتن به مواد مخدر یا نوشیدنی های الکلی
اگر چه این عارضه در افراد مبتلا به دیابت نوع دو به طور نادری دیده می شود، اما احتمال اتفاق افتادن این عارضه در آن ها نیز وجود دارد. بعضی از افراد مبتلا به دیابت نوع دو مستعد کتون هستند و ریسک بالاتری برای مبتلا شدن به این عارضه را دارند.
همچنین برخی از داروها نیز ممکن است خطر مبتلا شدن به این عارضه را بالا ببرد به همین دلیل، حتماً در مورد عوامل خطرساز این عارضه و روش های درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی با پزشک خود مشورت کنید و اطلاعات لازم و ضروری را یاد بگیرید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله قرص دیابت گلوریپا را مطالعه کنید.
علائم کتواسیدوز دیابتی چیست؟
علائم این مشکل بیشتر مواقع سریعاً اتفاق می افتد و برخی مواقع بعد از بیست و چهار ساعت علائم خود را نشان می دهد. در بعضی مواقع، این نوع علائم ممکن است نشاندهنده مبتلا شدن به بیماری دیابت نوع یک باشد که این علائم عبارتند از:
- زیاد شدن و تکرار بیش از حد ادرار
- درد در قسمت شکم
- احساس سرگیجه
- احساس تهوع و استفراغ
- احساس ضعف و خستگی بیش از حد بدن
- داشتن نفس با بوی میوه
- تشنه شدن بیش از حد نرمال
علائم مخصوص کتواسیدوز دیابتی که با دستگاه های آزمایش خون و ادرار می توان آن ها را تشخیص داد، قند خون بالا و میزان کتون بالا در ادرار است.
اگر احساس ناخوشی یا استرس و اضطراب دارید یا اخیراً دچار بیماری خاص شده یا دچار آسیب دیدگی های مختلفی شده اید، همیشه میزان قند خون خود را کنترل کنید و از نرمال بودن سطح آن مطمئن باشید.
در صورتی که علائم زیر را در خود مشاهده نمودید، هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:
- مقدار متوسط یا بالای ماده کتون در ادرار
- استفراغ کردن و ناتوانی در خوردن ماده های غذایی یا انواع نوشیدنی ها
- داشتن میزان گلوکز خون بالا و عدم کنترل و نظارت بر روی آن
همچنین قابل ذکر است، عارضه کتواسیدوز دیابتی در صورت درمان نشدن می تواند ریسک حیاتی برای فرد نیز داشته باشد. به همین دلیل حتماً پیگیر راه های درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی باشید.
نحوه تشخیص کتواسیدوز دیابتی چیست؟
اگر پزشک به مبتلا شدن شما به کتواسیدوز دیابتی شک کند، معاینات فیزیکی و آزمایش های خون مختلفی را برایتان تجویز می کند. در بعضی مواقع، آزمایش های جانبی ممکن است برای تشخیص مبتلا بودن یا نبودن به کتواسیدوز دیابتی نیز لازم باشد. در بیماری دیابت نوع یک برای تشخیص به موقع و سریع عارضه کتواسیدوز دیابتی از آزمایش کتون کمک گرفته می شود.
آزمایش کتون اغلب با استفاده از نمونه خون یا ادرار انجام داده می شود. آزمایش کتون زمانی انجام می شود که شما مشکوک به مبتلا بودن به عارضه کتواسیدوز دیابتی باشید.
دیگر آزمایش های لازم برای تشخیص کتواسیدوز دیابتی عبارتند از:
- گاز خون شریانی
- آزمایش قند خون
- اندازه گیری فشار خون
- اندازه گیری متابولیسم
بیش تر مواقع اول آزمایش ادرار انجام می شود. اگر بعد از آزمایش؛ کتون در ادرار مشاهده شده باشد، بعد از آن بتا هیدروکسی بوتیرات را در خون اندازه گیری می کنند که شایع ترین اندازه گیری برای فهمیدن کتون موجودی است. یکی دیگر از کتون های اصلی استواستات است.
پزشک شما ممکن است که آزمایش های دیگری را برای تشخیص مشکلات و بیماری های زمینه که ممکن است باعث عارضه کتواسیدوز دیابتی شده باشند را تجویز کند.
پیش آگاهی از عارضه کتواسیدوز دیابتی
در بیش تر موارد؛ بدن اکثر افراد در طول 24 ساعت به درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی پاسخ می دهد. بعضی مواقع نیز ممکن است دوره بهبودی بیش تر از 24 ساعت طول بکشد. اگر عارضه کتواسیدوز دیابتی به صورت درمان نشده باقی بماند، می تواند باعث بیماری های خطرناک و جدی، اغما و در نهایت مرگ فرد شود.
دلایل رایج کتواسیدوز دیابتی
بعضی از دلایل رایج مبتلا شدن به کتواسیدوز دیابتی عبارتند از:
- کم بودن مقدار انسولین موجود در بدن چه به صورت تزریقی چه به صورت میزان تولید شده در بدن
- نداشتن برنامه منظم و ثابت برای خوردن وعده های غذایی روزانه
- تزریق انسولین به صورت نامنظم و نامرتب
- داشتن بیماری هایی مانند ذاتالریه
- استفاده طولانی مدت از داروهایی مانند دیورتیک و استیروئید
- استفاده بیش از حد از مواد حاوی تنباکو و مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی
- استفاده مرتب از ماده های مخدر مانند مورفین و کوکائین
- سوابق مشکلات قلبی و حملات قلبی
- داشتن بیماری های روحی روانی مانند افسردگی
دیگر علائم کتواسیدوز دیابتی چیست؟
عارضه هایپر گلیسمی یا زیاد بودن سطح قند خون یکی دیگر از علائم مبتلا بودن به کتواسیدوز دیابتی است. دیگر علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- تشنه شدن بیش از حد نرمال
- تکرر ادرار و زیاد شدن دفعات آن
- خشک شدن دهان و پوست فرد
- خستگی های غیر طبیعی و احساس ضعف در بدن
- کم شدن وزن زیاد به خصوص در افرادی که اخیراً به بیماری دیابت مبتلا شده اند.
- احساس بی حالی و خواب آلودگی بیش از حد نرمال
- احساس تهوع و استفراغ کردن
- احساس درد شکم یا معده
- نفس کشیدن به صورت سریع و تند
- بوی بد دهان
- هوشیاری متناوب
عوامل خطر برای کتواسیدوز دیابتی چیست؟
داشتن هر کدام از عوامل خطرزای زیر می تواند احتمال مبتلا شدن فرد به عارضه کتواسیدوز دیابتی را بالا ببرد. این عوامل عبارتند از:
- مبتلا بودن به دیابت نوع یک
- مبتلا بودن به دیابت نوع دو در شرایطی که همراه با عمل های جراحی یا جراحت ها و زخم های فیزیکی باشد.
- فراموش کردن مداوم نوبت های تزریق انسولین
- داشتن عفونت های جدی مانند عفونت های ادراری و یا مبتلا بودن به ذات الریه
- مبتلا بودن به پانکراتیت
- حملات قلبی به صورت یک دفعه ای و ناگهانی
- داشتن سوابق سکته های مغزی
- مرتب نخوردن وعده های غذایی روزانه
عوارض جانبی کتواسیدوز دیابتی چیست؟
عارضه کتواسیدوز دیابتی یک نوع وضعیت پزشکی خطرناک و جدی است که در سریع ترین زمان باید درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی را شروع کنید و از پیشرفت این عارضه جلوگیری کنید.
چرا که در صورت درمان نشدن، بیماری های خطرناکی را برای بیمار به همراه دارد و در بدترین حالت می تواند باعث به اغما رفتن فرد و در نهایت مرگ فرد خاتمه یابد. بعضی دیگر از عوارض جانبی این بیماری عبارتند از:
- عارضه هایپرگلیسمی یا همان زیاد شدن بیش از حد سطح گلوکز خون
- تجمع بیش از حد نرمال مایعات در مغز یا ایجاد تورم مغزی در بیمار
- هوشیاری های متناوب و نامعین
- اختلال های خطرناک و جدی در نفس کشیدن بیمار
- به کما رفتن بیمار
- مرگ بیمار
عوارض درمانی کتواسیدوز دیابتی، شامل موارد زیر است:
قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
انسولین اجازه وارد شدن قند به سلول های مختلف بدن را می دهد و همین مسئله موجب پایین آمدن سطح قند خون نرمال بدن می شود که به آن هیپوگلیسمی می گویند.
پتاسیم کم (هیپوکالمی)
مایعات و انسولین مورد نیاز برای درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی می توانند باعث کم شدن بیش از حد مقدار پتاسیم نرمال در بدن شوند. سطح پایین پتاسیم می تواند عملکرد طبیعی اعضای بدن مانند قلب، ماهیچه ها و اعصاب را با اختلال روبرو کند. به این عارضه هیپوکالمی می گویند.
التهاب در مغز (انسفالیت)
تنظیم کردن سطح قند خون با سرعت خیلی زیاد می تواند موجب التهابات مغزی شود. این عارضه بیش تر در کودکان مبتلا به بیماری دیابت نوع یک دیده می شود.
در حالتی که این مشکل درمان نشود، عارضه های جانبی زیادی را به بدن بیمار تحمیل می کند. کتواسیدوز دیابتی به خودی خود می تواند باعث از دست رفتن هوشیاری بیمار شود و خطرات جانی برای او داشته باشد، به همین علت، هر چه سریع تر باید روند درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی را در بیمار شروع کنید تا از بروز بیماری های جدی و کما یا مرگ فرد جلوگیری کنید.
نحوه پیشگیری از کتواسیدوز دیابتی چگونه است؟
درست است که نمی توانید به صورت کامل و صد در صدی از بیماری ها و عفونت ها در امان بمانید؛ اما می توانید برای به یاد داشتن انسولین روزانه و کمک به جلوگیری از عارضه کتواسیدوز دیابتی و برنامه ریزی برای مواقع اورژانسی اقداماتی را انجام دهید.
مهم ترین موارد در مدیریت صحیح دیابت برای پیشگیری از کتواسیدوز دیابتی عبارتند از:
اگر از پمپ های انسولین برای تزریق انسولین خود کمک می گیرید، حتماً همیشه قبل از تزریق چک کنید که انسولین از راه لوله جریان می یابد و از جدا نشدن و یا مسدود شدن لوله از پمپ اطمینان یابید.
اگر به طور روزانه انسولین را تزریق می کنید، می توانید با تنظیم کردن هشدار؛ زمان تزریق منظم و به موقع را برای خود یادآوری کنید تا مبادا یکی از تزریق های انسولین خود را فراموش نکنید.
به اصول مدیریت و نظارت بر روی دیابت خود متعهد باقی بمانید، داشتن رژیم غذایی سالم و فعالیت فیزیکی و ورزشی منظم را جزو کارهای روتین و روزمره خود قرار دهید و به این روال عادت کنید.
داروهای خوراکی دیابت یا انسولین خود را طبق توصیه پزشکتان مصرف کنید و مقدار آن ها را سرخود افزایش یا کاهش ندهید.
میزان سطح قند خون را تحت کنترل داشته باشید. احتمال دارد که در روز، سه الی چهار بار نیز لازم باشد تا سطح قند خون خود را چک کرده و آن را در دفترچه ای ثبت کنید.
میزان انسولین مورد نیازتان در صورتی که لازم شد را تنظیم کنید
میزان انسولین مورد نیازتان در صورتی که لازم شد را تنظیم کنید. البته برای این کار با پزشک خود در مورد نحوه تنظیم دوز انسولین خود به نسبت سطح قند خون، نوع رژیم غذایی، میزان فعالیت روزانه مشورت کنید. اگر میزان قند خون بدنتان رو به افزایش گذاشت، از برنامه مخصوص کنترل و درمان دیابت خود پیروی کنید تا بتوانید سطح قند خون بدنتان را به بازه طبیعی و نرمال برسانید.
زمانی که دچار بیماری خاصی نیستید و در حالت استرس و اضطراب آوری قرار ندارید، ادرار خود را برای بررسی کتون با کیت های ادرار چک کنید.
اگر میزان کتون ادرار شما متوسط یا زیاد بود، هر چه سریع تر با پزشک خود این موضوع را در میان بگذارید و به دنبال درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی باشید. اما اگر مقدار کتون ادرار شما پایین بود، احتمالاً به انسولین بیش تری احتیاج دارید.
اگر مشکوک هستید که ممکن است دچار عارضه کتواسیدوز دیابتی شده باشید، سریعاً برای درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی اقدام کنید و با پزشک خود در این باره صحبت کنید.
کنترل بیماری دیابت در افراد مبتلا به دیابت برای پیشگیری از عارضه هایی مانند هایپرگلیسمی و کتواسیدوز دیابتی بسیار مهم است.
روش های رایج برای پیشگیری از کتواسیدوز دیابتی شامل موارد زیر می شود:
- اطلاع رسانی برای بیماران دیابتی در مورد مشکلات این عارضه
- کنترل کردن مداوم مقدار سطح قند خون بدن
- اندازه گرفتن مقدار کتون و الکترولیت ها با آزمایش های مختلف تشخیصی در زمانی که فرد دچار بیماری شده است.
- تنظیم و تعیین دوزهای مناسب تزریق انسولین تحت نظر و توصیه پزشک
- مطالعه و یادگیری اطلاعات در مورد نحوه نگهداری صحیح سرنگ های تزریقی انسولین
- داشتن رژیم غذایی سالم و مناسب افراد مبتلا به دیابت و همچنین صرف وعده های غذایی به صورت منظم و در ساعات معین
- پیروی کردن از برنامه ورزشی مناسب و داشتن فعالیت فیزیکی به صورت منظم و همیشگی
- کم کردن یا جلوگیری از آسیب های فیزیکی و زخم ها و جراحت های مختلف در اعضای بدن
- شروع روند درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی
روش های درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی چیست؟
بیماران مبتلا به کتواسیدوز دیابتی ممکن است در بیمارستان بستری شوند یا در اورژانس، معالجه آن ها شروع شود. برنامه درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی شامل موارد زیر است:
جایگزینی مایعات
بیماران مبتلا به کتواسیدوز دیابتی مایعات زیادی را از راه دهانی یا به صورت وریدی دریافت می کنند تا به این وسیله دوباره مقدار آب بدن آن ها تنظیم شده و به حالت نرمال برگردد. از دست دادن مایعات بدن می تواند برای بیمار بسیار خطرناک باشد. به همین علت یکی از اولین اقدامات در درمان کتواسیدوز دیابتی، برگرداندن مایعات بدن است.
تعویض الکترولیت
به ماده های معدنی موجود در خون الکترولیت می گویند که دارای بارهای الکتریکی مختلفی مانند سدیم، پتاسیم و کلرید هستند. نداشتن انسولین به میزان کافی می تواند میزان چندین نوع از الکترولیت های مختلف خون را کم تر کند.
برای درمان کردن عارضه کتواسیدوز دیابتی، بیمار به صورت وریدی الکترولیت های کمبودی خود را دریافت خواهد کرد. در این شرایط به صورت مرتب عملکرد اعضای بدن مانند قلب، ماهیچه ها و سلول های عصبی بررسی می شود.
انسولین درمانی
انسولین درمانی فرآیندهای به وجود آمدن عارضه کتواسیدوز دیابتی را به صورت معکوس در می آورد. علاوه بر روش های جایگزینی مایعات و تعویض الکترولیت ها، انسولین درمانی نیز به صورت وریدی برای ادامه روند درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی انجام می شود.
انسولین درمانی معمولاً بعد از روش تعویض و بازیابی الکترولیت ها انجام می شود. تزریق انسولین در دوزهای کم و با سرنگ به صورت وریدی انجام می شود.
زمانی که میزان قند خون بیمار به زیر 200 میلی گرم برسد و خون بیمار اسیدی نباشد، انسولین وریدی قطع شده و انسولین به صورت زیرجلدی به زیر پوست بیمار تزریق می شود.
تجویز آزمایش
با برگشتن وضعیت سلامتی فرد به حالت نرمال، پزشک آزمایش های دیگری را برای بررسی دلایل به وجود آمدن این عارضه تجویز می کند. بسته به وضعیت سلامتی و شرایط بیمار و آزمایش ها ممکن است احتیاج به ادامه روند درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی باشد.
روش های درمانی دیگر برای این عارضه استفاده کردن از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های جدی مانند عفونت های مجاری ادراری باشد که ممکن است علائمی شبیه به کتواسیدوز دیابتی داشته باشد.
در صورتی که عفونت های باکتریایی و عفونت های ادراری در بیمار مشاهده شود، درمان بیمار با آنتی بیوتیک شروع می شود. همچنین اگر حملات قلبی رخ دهد، پزشک ممکن است بررسی های بیش تری را در مورد سلامتی قلب بیمار انجام دهد.
عوارض جانبی مربوط با درمان کتواسیدوز دیابتی شامل موارد زیر است:
- متورم شدن مغز
- متورم شدن راه های تنفسی بیمار
- عارضه هیپوگلیسمی
- عارضه های قلبی مانند انسداد ماهیچه قلبی
در روند درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی نیز باید به عوارض جانبی فوق توجه کنید و مدیریت و کنترل مناسبی بر روی آن ها داشته باشید تا این عارضه ها در بیمار رخ ندهد.
سؤالات متدوال برای تشخیص عارضه کتواسیدوز دیابتی چیست؟
عارضه کتواسیدوز دیابتی بسیار خطرناک و جدی است. اگر علائم مبتلا شدن به این عارضه را حتی اگر خفیف بود در خود مشاهده کردید، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک برای بررسی و تشخیص وضعیت سلامتی فرد و فهمیدن این که ممکن است به کتواسیدوز دیابتی مبتلا شده باشید، ممکن است سؤالاتی نظیر سؤالات زیر را از شما بپرسد:
- آیا شما مبتلا به بیماری دیابت هستید؟
- آیا در نفس کشیدن عادی خود مشکل دارید؟
- آیا قفسه سینه شما درد می کند؟
- آیا اخیراً استرس زیادی را تحمل کرده اید و یا دچار تروما یا همان اختلال استرس پس از حادثه شده اید؟
- آیا میل به غذای خود را از دست داده اید؟
- آیا اخیراً دچار بیماری خاص یا عفونت های خاصی شده اید؟
- آیا اخیراً میزان کتون موجود در ادرار خود را آزمایش کرده اید؟
- آیا اخیراً مقدار گلوکز خون خود را بررسی کرده اید؟
- چقدر توانسته اید برنامه درمانی دیابت خود را رعایت کنید؟
- آیا اخیراً از نوشیدنی های الکلی یا داروهای مخدر استفاده کرده اید؟
- چه علائمی را در خود مشاهده کرده اید و چه زمانی این علائم ایجاد شده و بدتر شده اند؟
اگر سطوح مواد کتونی ادرار بالا باشد، چه کاری باید کرد؟
اگر پزشک یا درمانگر شما در مورد این که وجود ماده های کتونی در ادرار چقدر می تواند خطرناک و جدی باشد به شما اطلاع نداده است، باید بدانید که اگر میزان کتون در ادرار در حالت متوسط یا زیاد باشد، باید هر چه سریع تر این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید.
در صورت مشاهده موارد زیر، حتماً آن را با گروه درمانگر خود در میان بگذارید:
- مشاهده سطح بالای ماده های کتونی در ادرار
- مشاهده سطح بالای ماده های کتونی در ادرار همراه با میزان قند خون بالا
- مشاهده سطح بالای ماده های کتونی در ادرار همراه با استفراغ کردن بیش تر از دو بار در طی چهار ساعت
در مواقعی که ماده های کتونی در ادرار شما مشاهده می شود و به صورت همزمان قند خون شما نیز بالا است، هرگز فعالیت های سنگین و ورزش و فعالیت های فیزیکی را انجام ندهید.
داشتن ماده های کتونی در ادرار و میزان بالای قند خون نشاندهنده این است که بیماری دیابت شما از کنترل شما خارج شده است و نیازمند بررسی و درمان توسط پزشک را دارید، در این مواقع هر چه سریع تر باید به پزشک مراجعه کنید تا جلوی پیشرفت هر گونه مشکل را در این مورد گرفته و این مشکل را درمان کنید.
چگونه سطح مواد کتونی در ادرار را اندازه گیری کنیم؟
سطح مواد کتونی موجود در ادرار به آسانی به وسیله نوارهای مخصوص یا همان کیت های ادرار قابل اندازه گیری است. از پزشک یا گروه درمانگری که تحت نظر آن ها هستید، درخواست کنید تا نحوه آزمایش ماده های کتونی ادرار را به شما یاد دهند.
بعضی از پزشکان معتقد هستند تا هر زمانی که قند خون شما به مقادیر بالای 240 میلی گرم در دسی لیر رسید، باید ادرار خود را برای بررسی وجود یا عدم وجود ماده های کتونی آزمایش کنید.
مواقعی که بیمار هستید؛ برای مثال دچار سرماخوردگی شده اید یا به آنفولانزا مبتلا شده اید، بهتر است ادرار خود را در هر چهار الی شش ساعت برای وجود ماده های کتونی تست کنید. هر زمانی که قند خون شما به بالاتر از 240 میلی گرم در دسی لیتر رسید؛ ادرار خود را باید هر چهار الی شش ساعت آزمایش کنید.
معیارهای تشخیصی کتواسیدوز دیابتی عبارتند از:
- داشتن غلظت بالای قند خون یا گلوکز یعنی داشتن قند خون بالای 250 میلی گرم در دسی لیتر
- مشاهده شدن کتون در پلاسمای خون در سطح متوسط یا زیاد که به آن کتونمی نیز می گویند.
- عارضه اسیدوز که در آن فرد شرایطی مانند داشتن PH یا پی اچ سرم پایین تر از 7.3 یا داشتن بی کربنات سرم پایین تر از 15 اکی والان mEq/L را دارد.
- اندازه گرفتن کتون ادرار بعضی مواقع می تواند دارای خطا باشد. چرا که برخی مواقع کتون موجود در ادرار در وضعیت ناشتا نیز می تواند مثبت باشد و نشاندهنده کتون در شرایطی باشد که عارضه کتواسیدوز یا DKA در اصل در فرد وجود ندارد و فقط به خاطر ناشتا بودن، این وضعیت نشان داده شده است.
چه آزمایش هایی برای بیمار مبتلا به کتواسیدوز دیابتی باید انجام شود؟
- آزمایش اندازه گیری الکترولیت ها، آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN)، آزمایش کراتینین (Cr)، آزمایش فسفات، آزمایش های بررسی سلامت کبدی و آمیلاز نیز باید انجام شود.
- آزمایش گازهای شریانی یا گازهای خون مخلوط وریدی یا همان ABG و VBG
- آزمایش کامل سلول های خون (CBC)؛ بررسی کامل ادرار؛ الکتروکاردیوگرام و رادیوگرافی قفسه سینه نیز در هر صورت باید انجام شود.
پروتکل های درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی چگونه است؟
درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی یا DKA باید سریعاً و در جهت اصلاح اختلال های خطرناک و تهدید کننده برای زندگی فرد مانند کمبود انسولین در بدن، کم شدن مایعات بدن، کم شدن الکترولیت ها به خصوص پتاسیم اسیدوز متابولیک آغاز شود. چهار روش درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی وجود دارد که در ادامه متن، به طور کامل آن ها را برایتان توضیح می دهیم.
درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی با روش تزریق انسولین
در درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی با استفاده از یک رژیم درمانی رایج، انسولین به صورت بولوس و به یکباره و انسولین رگولار (۰٫۱ U/kg) که به انسولین خنثی، انسولین محلول و انسولین انسانی معروف است، تجویز می شود و با تزریق یا انفوزیون به صورت وریدی و پیوسته با سرعت (۰٫۱ U/kg) ادامه داده می شود.
قند خون یا همان گلوکز خون باید تا زمانی که به 250 میلی گرم در دسی لیتر برسد، هر ساعت مقدار آن اندازه گیری شده و سرعت تزریق انسولین نیز در درجه ای تنظیم شود که مقدار قند خون در هر ساعت 75 تا 100 میلی گرم در دسی لیتر کاهش یابد تا بتوان جلوی عارضه های ناشی از عوض شدن اسمولالیته با سرعت زیاد جلوگیری کرد.
درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی با روش جایگزین کردن مایعات و سرم درمانی
برای شروع روش دوم درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی، باید جایگزین کردن مایعات و الکترولیت ها را شروع کنید. کم بودن اولیه مایع در ابتدا باید بر طبق محاسبه کاهش وزن فرد مشخص شود.
بعد از آن با خشکی مخاط، اختلالات پوستی، داشتن یا نداشتن کاهش فشار خون وضعیتی یا همان ارتواستاتیک و در نظر قرار دادن این موضوع که کمبود مایعات بدن در عارضه کتواسیدوز دیابتی یا DKA به عدد سه الی هشت لیتر نیز می رسد، محاسبات را تکمیل کرد.
تجویز یک لیتر نرمال سالین به صورت وریدی
برنامه معمولی برای جایگزین کردن مایعات در پروتکل درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی با تجویز یک لیتر نرمال سالین به صورت وریدی در یک ساعت اولیه شروع می شود.
برای ادامه روند درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی می توان بر طبق مقدار تخمین زده شده کمبود مایعات در بدن، سرم نرمال سالین را با سرعتی در حدود 15 میلی لیتر در دقیقه برای ساعت دوم ادامه دهید.
بعد از آن می توانید از نیم سالین یا سالین یک دوم با سرعتی حدود هفت و نیم میلی لیتر در دقیقه برای دو ساعت بعدی استفاده کنید و بعد از آن با کم کردن آهسته آن در طی حدود هشت ساعت، جایگزینی کامل کمبود مایعات را برای بدن فرد به اتمام برسانید.
در طی این زمان، انجام دادن بررسی های پی در پی اتساع ورید ژوگولار یا JVP به همراه سمع قفسه سینه فرد برای تشخیص به هنگام افزایش بیش از حد نرمال مایعات امری ضروری و واجب است. در افرادی که تحت خطر بیماری های احتقانی قلب هستند، فشار ورید مرکزی باید کاملاً تحت نظارت باشد. چرا که ریسک به وجود آمدن ادم ریوی در آن ها وجود دارد.
درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی با روش کنترل پتاسیم
در سومین روش درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی، از پتاسیم استفاده می شود. جبران کمبود پتاسیم در همه بیماران مبتلا به کتواسیدوز دیابتی امری ضروری است و باید بتوان آن را برای جلوگیری از رخ دادن عارضه های خطرناک و مضری مانند هیپوکالمی که همان کاهش پتاسیم خون است یا هایپرکالمی که افزایش پتاسیم خون است، جایگزین کرد.
قبل از شروع روند جایگزینی پتاسیم باید از وجود برون ده ادراری در صورت لازم بودن با کمک یک سوند فولی مطمئن شد. جایگزینی پتاسیم در بیماران کتواسیدوز دیابتی باید در طی یک الی دو ساعت بعد از شروع انسولین درمانی شروع شود. مگر در مواقعی که بیمار ادرار نداشته باشد.
هدف از درمان عارضه کتواسیدوز دیابتی در این روش حفظ دائمی پتاسیم سرم بیش تر از مقدار 3.5 mEw/L یا 3.5 میلی اکی والان باشد. در صورت کم بودن پتاسیم به صورت اولیه در عارضه کتواسیدوز دیابتی و یا تجویز بی کربنات برای اصلاح اسیدوز که موجب شیفت پتاسیم خارج سلولی به داخل سلول ها می شود، شروع کردن سریع پتاسیم در طول مسیر درمان دارای اهمیت بالایی است.
اگر پتاسیم بیش تر از پنج mEq/L باشد، دیگر احتیاجی به تجویز پتاسیم اضافی نیست. اما اگر کم تر از این مقدار باشد، پتاسیم باید به صورت قسمتی از رژیم مایع درمانی داخل وریدی با سرعت ده الی چهل میلی اکی والان در ساعت و با در نظر گرفتن مقدار اندازه گیری شده سرمی آغاز شود. مقدار پتاسیم را باید هر دو ساعت یک بار، کنترل کرد.
درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی با استفاده از بی کربنات
تزریق بی کربنات در شرایط عادی نباید انجام شود، اما در شرایط خاصی که در ادامه بیان می کنیم، تزریق آن توصیه می شود. شرایط تزریق بی کربنات در بیماران مبتلا به کتواسیدوز دیابتی عبارتند از:
- در بیمارانی که پی اچ آن ها پایین تر از هفت است.
- در بیمارانی که میزان بی کربنات سرم آن ها پایین تر از پنج است.
- در بیمارانی که غلظت پتاسیم در آن ها بیش تر از شش و نیم است.
- بیمارانی که فشار خون پایینی دارند و با جایگزینی مایعات نیز این مشکل در آن ها حل نشده است.
- بیمارانی که نارسایی و مشکلات در بطن چپ دارند و یا دچار سرکوب های تنفسی یا دپرسیون هستند.
در شرایط فوق می توانید پنجاه تا صد mEq یا همان یک تا دو آمپول بی کربنات را به صورت وریدی و در طول دو ساعت به بیمار تزریق کنید.
با بهتر شدن عارضه کتواسیدوز دیابتی یا همان DKA همچنان باید به تجویز انسولین مورد نیاز ادامه دهید
با بهتر شدن عارضه کتواسیدوز دیابتی یا همان DKA همچنان باید به تجویز انسولین مورد نیاز ادامه دهید تا مشکل کتوز به صورت کامل از بین برود. چرا که ممکن است برای اصلاح کردن مقدار کتوز وقت بیش تری نسبت به دیگر مشکلات ایجاد شده احتیاج داشته باشید.
برای این کار می توانید در روند ادامه دادن تزریق انسولین با سرعت معین در ساعت و با رسیدن میزان قند خون به پایین تر از دویست یا دویست و پنجاه میلی گرم در دسی لیتر گلوکز را نیز به صورت رژیم داخل وریدی اضافه کنید برای مثال پنج درصد گلوکز در سالین نیم یا نرمال اضافه کنید.
در بیمارانی که عارضه کتواسیدوز دیابتی در آن ها درمان شده باشد، در شرایطی که مشکل خاصی نداشته باشد و علائم حیاتی آن ها نیز طبیعی باشد و سطح کتون اسیدوز آن ها اصلاح شده باشد، می توانند خوراکی ها را به صورت مایعات دریافت کنند.
به شرطی که حالت تهوع و استفراغ نداشته باشند و در شرایطی که بیماری ها و عفونت های مختلف در آن ها تحت کنترل باشد، می توانید انسولین را جای داخل ورید به صورت زیر جلدی تزریق کنید و بیمار را مرخص کنید.
نتیجه گیری
در این مقاله عارضه کتواسیدوز دیابتی، بیماری دیابت نوع یک، علت مبتلا شدن به دیابت نوع یک، علائم مبتلا شدن به دیابت نوع یک، روش های تشخیص دیابت نوع یک، عوارض دیابت نوع یک، روش های کنترلی و درمانی دیابت نوع، دانستنی ها در مورد دیابت نوع یک، تعریف کتواسیدوز دیابتی، علت کتواسیدوز دیابتی، نحوه به وجود آمدن این عارضه و پیشگیری از آن، علائم کتواسیدوز دیابتی، عوامل خطرساز کتواسیدوز دیابتی، دلایل رایج کتواسیدوز دیابتی، عوارض کتواسیدوز دیابتی و راه های درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی و مطالب مشابه دیگر را بررسی کردیم.
تا اینجای مقاله فهمیدیم که بیماری کتواسیدوز دیابتی بیش تر در افراد مبتلا به دیابت نوع یک اتفاق می افتد و در موارد کمیابی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو که مقاومت شدیدی به انسولین داشته باشند نیز دیده می شود.
این عارضه بسیار جدی و خطرناک است
این عارضه بسیار جدی و خطرناک است و در وهله اول باید سعی کنید تا از مبتلا شدن به این عارضه جلوگیری کنید که راه های متدوال پیشگیری از این عارضه را در مقاله برای شما شرح دادیم.
اما اگر احیاناً به این عارضه مبتلا شدید یا مشکوک به این عارضه باشید، حتماً باید روند درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی را تحت نظر پزشک خود و در مراکز درمانی یا بیمارستان شروع کنید.
امیدواریم با خواندن این مقاله، اطلاعات مفیدی در مورد کتواسیدوز دیابتی و درمان دارویی کتواسیدوز دیابتی کسب کرده باشید. از این که تا اینجای مقاله با ما همراه بودید، نهایت تشکر و قدردانی را از شما داریم.
5 پاسخ
بسیار عالی
اگر امکان داره هزینه این عمل رو دقیق اعلام کنید خیلی ممنون.
خدا خیرتون بده عالیه
خیلی کارتون عالیه تشکر
بسیار عالی